Tomayto or tomahto?

Helderheid over begrippen is belangrijk anders ligt er een risico op de loer dat er eindeloze discussies ontstaan over de betekenis van een woord. Semantische discussies, wie kent ze niet? Een semantische discussie gaat bijvoorbeeld over de vraag wat het woord impact precies betekent. Het semantische verschil tussen impact en impact is dat het eerste slaat op uitwerking, invloed of effect en het tweede slaat op een positief maatschappelijk gevolg van een activiteit van een organisatie. En wellicht kun je zelf nóg een flink aantal andere duidingen voor het woord impact bedenken.

Wij hebben binnen en buiten ons werkveld, onze bubbel, vaak semantische discussies als het gaat over begrippen als social enterprise, impact onderneming, sociaal ondernemen, betekenisvolle onderneming, etc. Deze termen passeren allemaal regelmatig de revue. Dit artikel geeft inzicht in de begrippen en hoe wij de termen vaak te pas en te onpas door elkaar heen gebruiken. 

Als wij het hebben over ondernemen ongeacht welk woord ervoor staat, gaat het over organisaties die zelf hun eigen broek kunnen ophouden. Deze organisaties beschikken over een verdienmodel of ook wel bestaansmodel genoemd. Dat is wezenlijk anders dan goede doelen of maatschappelijke organisaties die voor het grootste gedeelte afhankelijk zijn van donaties, giften en/of subsidies. 

Impact Onderneming – synoniem voor: Sociaal Onderneming / Betekenisvolle Onderneming / Duurzame onderneming. 

De definitie die wij hanteren voor een impact onderneming is op basis van de Europese Commissie en de SER, de Sociaal-Economische Raad. Een impact onderneming is een organisatie die:

• primair onderneemt vanuit een maatschappelijke missie (impact first);
• impact realiseert  als zelfstandige onderneming die een dienst of product levert;
• een verdienmodel heeft (ook wel bestaansmodel genoemd);
• winst ziet als middel, niet als doel;
• transparant en fair is naar iedereen;
• sociaal en duurzaam is in de wijze waarop de onderneming wordt gevoerd;
• bestuur en beleid baseert  op evenwichtige zeggenschap van alle betrokkenen.

In Nederland is er (nog) geen eenduidig kenmerk voor impact ondernemingen. De BVm (maatschappelijke BV) is al een tijdje in ontwikkeling. Dat zou de aanduiding moeten worden voor sociaal ondernemingen. Tot het zover is, moeten we het doen met bovenstaande definitie en dus op basis daarvan bepalen of een organisatie een impact onderneming is of niet. Indien organisaties een van de volgende keurmerken en/of labels hebben beschouwen wij deze organisaties sowieso als een impact onderneming(1): 

• Lid van Social Enterprise NL 
• B-Corp
• Code Sociale Onderneming 
• PSO30+ 

Maar… toch nog even voor de duidelijkheid: het lidmaatschap van een bovenstaande keurmerken/labels is dus niet noodzakelijk om wél een impact onderneming te zijn.

(1)  Deze keurmerken en/of labels bestaan al langere tijd en worden erkend in de wereld van duurzaamheid als betrouwbaar en kwalitatief voldoende. Organisaties die hierbij aangesloten zijn, beschouwen wij om die reden als impact onderneming.

We realiseren ons dat er binnen impact ondernemingen een diversiteit is aan activiteiten. Vandaar dat we categorieën gebruiken waar we de ondernemingen mee kunnen duiden. Om semantische discussies te voorkomen, gebruiken we voor de categorieën geen woord, maar een kleur. Aangezien sommige bedrijven diverse activiteiten hebben, kunnen bedrijven ook in meerdere categorieën vallen. Een categorie is geen oordeel; het geeft inzicht in wat voor soort impact onderneming het is.

Voor Impact Ondernemingen zijn diverse regelingen beschikbaar vanuit de gemeente. Hiervoor gelden soms aanvullende criteria. Wij werken momenteel aan een overzicht van beschikbare regelingen en de bijbehorende criteria. Denk aan: Social Return, Prestatiecontract Werk, Rikx, Scholingsvouchers, Prestatiecontract Schuld. Houd de website van Voor Goed in de gaten, of beter nog: schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Uitgelichte Foto: Eric Fecken